In samenwerking met Sound in Motion is deze slotdag van BRAND! – ‘In the spirit of Peter Brötzmann’ – niet zomaar een hommage aan jazz- en improvisatie-icoon Peter Brötzmann (1941-2023). We gaan samen met een groep artiesten na hoe ver zijn erfenis reikt. Vier concerten, een boekvoorstelling én een film zetten we in om in te schatten hoe invloedrijk Brötzmann was en hoe zijn nalatenschap generaties blijft inspireren.
IN THE SPIRIT OF PETER BRÖTZMANN
PROGRAMMA (tickets zijn geldig voor de hele dag!)
FILM
14.00 Cinema Lumière: Frederik de Merodestraat 28 – wandelafstand van NONA)
Soldier of the Road – A Portrait of Peter Brötzmann (Bernard Josse/2011/93’/Engels ondertiteld)
BOEKVOORSTELLING & GESPREK
16.00 DANIEL SPICER – Free-Jazz, Revolution and the Politics of Improvisation.
Gesprek met de auteur en enkele muzikanten over Peter Brötzmann en zijn nalatenschap.
CONCERTEN
17.00 HANNE DE BACKER / CASPER VAN DE VELDE
20.00 CEL OVERBERGHE / ORNELLA NOULET / ADIA VANHEERENTALS
21.00 FARIDA AMADOU / JULIEN DESPREZ
22.00 EVAN PARKER / CAMILLE ÉMAILLE
SiM EETSTAND
18.00 – 20.00 Geniet van heerlijke, huisbereide gerechtjes bij de SiM-eetstand!
OVER PETER BRÖTZMANN (DE)
De Duitse rietblazer en beeldend kunstenaar Peter Brötzmann (1941-2023) was een van de radicale vernieuwers van de tweede helft van de 20ste eeuw. Als een van de cruciale pioniers van de freejazz en vrije muziek in Europa was hij meer dan een halve eeuw actief. Zijn legendarische sound – vaak hard, bloedrauw, compromisloos – was berucht over heel de wereld. Zijn koppigheid ook. Maar ondanks al dat volume en het soms woeste geschreeuw op die instrumenten, kan je je onmogelijk daartoe beperken. Brötzmann maakte deel uit van een generatie artiesten die in het naoorlogse Duitsland op zoek gingen naar een tabula rasa en zijn invloed reikte veel verder dan enkel de muziek.
Hij was als beeldend kunstenaar betrokken bij de internationale Fluxusbeweging en zou ook als muzikant een internationaal netwerk uitbouwen. Hij had een ethos van onophoudelijk touren die later overgenomen werd door talloze punkbands. Brötzmann was ook een voorloper van de DIY-beweging. Als je iets wilde bereiken, dan wachtte je niet tot het in je schoot viel. Zoals hij het zelf verwoordde: “Niets in deze wereld is vrij. Je gebruikt je ellebogen en maakt zo wat meer plaats voor jezelf.” Hij gaf ongezouten zijn mening, over zijn omgeving en zijn kunst. Hij ging voor de totale overgave en daarin was hij consequent. Als een band uitverteld was, dan zette hij er een punt achter. Hij kon genadeloos zijn over makheid, over gebrek aan motivatie. Het stoorde hem bvb. dat heel wat jonge talenten de kop opstaken, om vervolgens weer te verdwijnen.
Op deze dag geven we echter het podium aan enkele veteranen, generatiegenoten van Brötzmann, én aan jonge artiesten die de volharding én de persoonlijkheid hebben om het verschil te maken. Ze zijn intussen stuk voor stuk bezig aan een veelbelovend en sterk parcours in een wereld van vrije en andere muziek. Samen vertellen ze een muzikaal verhaal dat onvermijdelijk schatplichtig is aan Brötzmann, maar tegelijk ook onontgonnen terrein verkent, waar hun eigen ideeën en bagage van tel zijn. Hij zou het niet anders gewild hebben.
EVAN PARKER – CAMILLE ÉMAILLE (UK/FR)
Evan Parker is een absolute legende van de geïmproviseerde muziek. Was erbij op Brötzmanns legendarische Machine Gun (1968), en ontwikkelde vervolgens een ongeziene carrière, met langlopende projecten (zoals het trio met Barry Guy en Paul Lytton, deze zomer nog in grote vorm tijdens het Summer Bummer Festival) en talloze samenwerkingen met muzikanten uit verschillende disciplines. Beschikt over een fenomenale controle over extended techniques, waarmee hij het klankbereik en de mogelijkheden van zijn instrumenten gevoelig heeft uitgebreid.
Na Peter Brötzmann, die haar uitnodigde voor zijn 80ste verjaardagsfestival, trok de unieke speelstijl van de Franse percussionist Camille Émaille ook de aandacht van Evan Parker. Een duoconcert tussen Parker en tijdens “In the Spirit of Peter Brötzmann” was daarom onvermijdelijk.
Émaille is een klassiek opgeleide percussionist die in de leer ging bij o.m. Fred Frith, Roscoe Mitchell en William Winant, maar vervolgens haar studies onderbrak om de wereld in te trekken. Ze heeft een fysieke relatie met sound en zoekt via geïmproviseerde en andere muziek naar de plaats waar energie, concentratie en luisteren zo sterk geactiveerd worden dat zelfbewustzijn oplost.
Farida Amadou – Julien Desprez (BE/FR)
Farida Amadou is in korte tijd een centrale speler geworden in de Belgische experimentele muziek. Speelde met de punkband Cocaine Piss, vormde al snel een alliantie met drummer Steve Noble en trad op met Moor Mother, Heather Leigh, Peter Brötzmann en Thurston Moore – check de geprezen M.A.N.–B.A.N.-release op het Dropa Disc-label van Sound in Motion. Onlangs bracht ze haar eerste soloalbum When It Rains, It Pours (Week-End Records) uit, waarin ze verder de mogelijkheden van haar basgitaar verkent, met een benadering die zowel subtiel als gedurfd is.
Julien Desprez is een van de meest originele gitaristen van het moment. Beschouwt zijn instrument als een batterij, een orgel, een instrument om in te zetten naargelang zijn ideeën van het moment. Via effectpedalen en andere ingrepen opent hij de mogelijkheden van klank en fysieke omgeving op zijn instrument. Voortdurend in de weer tussen lijfelijkheid en futurisme. Speelde o.a. met Charlie Haden, Mats Gustafsson, Tortoise, Fire! Orchestra, Han Bennink en Eve Risser.
CEL OVERBERGHE – ADIA VANHEERENTALS – ORNELLA NOULET (BE/FR)
Cel Overberghe is beeldend kunstenaar, dichter en saxofonist. Hij stond mee aan de wieg van de freejazz en vrije improvisatie in België. Zo is hij op verschillende opnamen te horen met Fred Van Hove en was hij nauw betrokken bij de Werkgroep Improviserende Musici (WIM). In zijn lange carrière speelde hij ook andere stijlen zoals swing en bebop. Recent speelde hij nog een bloedmooi concert met de legendarische Amerikaanse saxofonist Joe McPhee.
Adia Vanheerentals is een Antwerpse saxofonist en componist die actief is binnen verschillende disciplines. Oprichter van de bands Bodem, Vanheerentals / Lasure / Beeckaert en Waarlijk. Werkte mee aan de dansproductie Change Of Plans van Femke Gyselinck (in 2023 in nona) en is dit jaar een van de ‘Twintigers’ van Klara. Bracht onlangs de solorelease Here Are 5 Reasons To Meditate uit via Ultra Eczema van Dennis Tyfus.
Ornella Noulet is een jonge Franse saxofonist die een liefde voor modale jazz combineert met een toewijding aan vrije muziek en geluidsonderzoek. Ze is momenteel gevestigd in Brussel, waar ze o.m. speelt met Ola Tunji. Ze trad voor het eerst op met Overberghe en Vanheerentals tijdens het voorbije Summer Bummer Festival en debuteert in de herfst op het gerespecteerde Amerikaanse label Relative Pitch met het soloalbum Promise of Faithfulness.
Hanne De Backer – Casper Van De Velde (BE)
De Belgische rietblazer Hanne De Backer is op korte tijd uitgegroeid tot een vaste waarde in de avontuurlijke Europese jazz & improvisatie. Maakt deel uit van collectief La Nuée en undergroundband Condor Gruppe, en speelde met o.m. The Ex en Paal Nilssen-Love. Oprichter van g a b b r o, waarmee ze de relatie tussen vrije muziek en diverse locaties onderzoekt. Dat leverde intussen al enkele goed onthaalde albums en de filmvoorstelling As We Walk op.
De Belgische drummer Casper Van De Velde maakte op jonge leeftijd al furore als de helft van schntzl. Groeide sindsdien uit tot een drummer die niet meer weg te denken is uit de Belgische jazz en pop, met o.m. Donder, Vitja Pauwels’ Early Life Forms, Bombataz en het An Pierlé Quartet. Daarnaast ook actief binnen muziektheater, met het duo Schreel Van De Velde (op 13.11 in nona) en zijn soloproject Simba. Werkt nu met Hanne De Backer aan een nieuw, multidisciplinair g a b b r o-avontuur.
Daniel Spicer (UK)
Daniel Spicer is een muziekjournalist, radiomaker, improvisator en dichter uit Brighton. Schrijft voor The Wire, Jazzwise, Songlines, WeJazz en The Quietus. Hij is de auteur van The Turkish Psychedelic Music Explosion: Anadolu Psych (1965–1980) en Peter Brötzmann: Free-Jazz, Revolution And The Politics Of Improvisation, zijn nieuwste publicatie die hij komt voorstellen en de eerste Engelstalige biografie over Peter Brötzmann. We spreken met Spicer over het boek en gaan met hem en enkele muzikanten verder in gesprek over het icoon.
