Gitariste, componiste, zangeres en songwriter Ava Mendoza uit Brooklyn is actief in een breed scala aan bands en projecten, waaronder het door haar aangevoerde experimentele rocktrio Unnatural Ways, een trio met William Parker en Gerald Cleaver en het geweldige Bill Orcutt Guitar Quartet. Op Summer Bummer presenteerde ze een van haar fascinerende solo-optredens.

De meeste of misschien wel al je solo-opnames bestaan uit composities of songs met ruimte voor improvisatie. Gebruik je een soortgelijke aanpak voor soloconcerten? Of begin je soms gewoon vanaf een lege pagina: gitaar inpluggen en spelen?

Voor soloconcerten is het vergelijkbaar: ik speel mijn eigen nummers/composities met wat improvisatie. Om eerlijk te zijn ben ik nooit erg geïnteresseerd geweest in mijn eigen vrije solo-improvisaties. Ik hou meer van het sociale aspect van vrije improvisatie, van mensen die een manier vinden om samen te praten, ieder met zijn eigen taal. Voor solo gaat het voor mij meer om songwriting, compositie en het vinden van ruimte binnen de vormen waar dingen zich kunnen openen om te improviseren.

Je muzikale achtergrond is breed en varieert van Zuid-Amerikaanse folktradities en klassieke muziek tot rock, blues en (free)jazz. Kun je bepaalde muziek- of geluidsgerelateerde gebeurtenissen, platen, mensen, … aanwijzen die in meer of mindere mate bepalend zijn geweest voor de manier waarop je nu over muziek denkt?

Sonny Sharrock’s Black Woman, Ask the Ages (met Pharoah Sanders) en al zijn ander werk; Jimmy “Duck” Holmes’ Cypress Grove; Ronald Shannon Jackson’s Decoding Society, vooral Man Dance en Barebecue Dog; Jessie Mae Hemphill Run Get My Shotgun; Ornette Coleman’s Primetime platen; Chrome – Alien Soundtracks; Geraldine Fibbers – Butch en Lost Somewhere Between the Earth and My Home; Keiji Haino en Fushitsusha.

Tijdens je jeugd studeerde je klassieke gitaar. Wat is je favoriete klassieke werk voor gitaar? Of in het algemeen?

Ik houd nog steeds van veel van Leo Brouwers composities. Ik speel nu een hybride stijl, ik gebruik een plectrum en ook vingers. Zijn Etudes Simples zijn natuurlijk ontworpen om fingerstyle te spelen, maar ik heb gemerkt dat ze ook een geweldige manier zijn om te oefenen of op te warmen als hybride speler. Je kunt gelijkmatige aanslag en toon oefenen met plectrum, middelvinger en ringvinger. Naast Brouwers muziek zijn er veel klassieke gitaarwerken die ik nog steeds fantastisch vind. Toru Takemitsu’s All in Twilight en Benjamin Brittens Nocturnal staan hoog op de lijst.

Je maakt deel uit van het Bill Orcutt Guitar Quartet dat onlangs door Europa toerde en dat de muziek speelde die hij aanvankelijk solo op multitrack opnam. Is het kwartet bedoeld om zijn muziek ook in de toekomst verder te verkennen?

Het kwartet heeft net op Jazz em Agosto gespeeld in Lissabon. Bill gaat nu een tweede plaat voor ons schrijven, die in de eerste helft van 2025 zal uitkomen. Daar zal zeker opnieuw mee getoerd worden.

Je werkt ook samen met William Parker, die de laatste jaren heel wat eigen werk heeft uitgebracht. Een van de opnames die er echt uitsprong was het trio met jou en Gerald Cleaver op het album Mayan Space Station. Het is misschien wel de eerste keer dat ik William met een elektrische gitarist hoorde spelen. Is er een mogelijkheid dat het trio weer zal optreden? Ik denk dat veel mensen dat zouden willen zien!

Ja, zeker weten! We hebben in het voorjaar op Vossa Jazz in Noorwegen gespeeld, en hopelijk zullen we in de toekomst meer dingen in Europa doen. In september hebben we een korte tour in Texas, opgezet door Pedro Moreno in Austin. William heeft door de jaren heen gespeeld en opgenomen met Joe Morris en Derek Bailey, maar niet veel andere elektrische gitaristen, dat is waar. Het is een eer om te spelen en ik heb echt het gevoel dat ik alles met hem en Gerald kan doen.

Hoe is het trio ontstaan?

In 2019 belde William Gerald en mij om twee avonden als trio te spelen in een zaal genaamd Happy Lucky No. 1 in Brooklyn. Beide avonden gingen heel goed, maar daarna wist ik niet of we nog meer zouden doen. Tot William me zes maanden later, vlak voordat de pandemie toesloeg, belde om op te nemen met hetzelfde trio, waar onze debuutplaat uit voort is gekomen. We namen misschien drie of vier uur op, allemaal geïmproviseerd. Behalve op Canyons of Light, waar William me vroeg om iets heel hoogs te spelen aan het begin, dat hij dan wat gecomponeerd materiaal zou spelen op bas, dus deed ik “eeeeeeeeeeeee!” op gitaar en hij speelde, en dat was het enige gecomponeerde deel van de plaat.

Je vader komt uit Bolivia en je bent altijd verbonden geweest met immigrantengemeenschappen in de Verenigde Staten. Grenzen (fysiek, muzikaal, …) lijken ook een onderliggend thema in je leven en muziek, van reizen naar andere landen om te spelen en het vermengen van verschillende genres en muziekstijlen tot het thema van The Paranoia Party, een album van je band Unnatural Ways. De politiek in de Verenigde Staten rond zulke kwesties is extreemrechts, hard en onmenselijk. Hoe zie je dat evolueren in de huidige race om het Witte Huis?

Ik heb een heel diverse achtergrond – ben half Boliviaans, wat voor mij betekent deels Quechua, deels Baskisch, deels Spaans. Aan de andere kant is mijn moeder Amerikaans, deels Iers, deels Bosnisch, deels Kroatisch. En ik kom uit de Verenigde Staten, een land van immigranten. Dus het concept van duidelijke grenzen of een eenvoudige nationale identiteit heeft me – op z’n best – altijd heel grappig geleken. Ik vind het gewoon absurd. Culturele identiteit is belangrijk, het begrijpen van geschiedenis en traditie is belangrijk, maar elke vorm van nationalisme of het idee van gesloten nationale grenzen begrijp ik niet. De VS hebben Latijns-Amerika altijd als hun achtertuin beschouwd. Tientallen jaren lang hebben we onze goedkope arbeidskrachten uit Midden-Amerika gehaald, we hebben onze goedkope grondstoffen gekregen en we hebben daar en in Zuid-Amerika rechtse staatsgrepen gesteund en in sommige gevallen regelrechte genocides. We hebben fundamentele destabilisatie veroorzaakt. In die zin hebben we ervoor gezorgd dat de grenzen van Latijns-Amerika zeer open zijn voor interventie door de VS. En op zijn minst is de “beloning” dat we in ruil daarvoor onze grenzen openen, verantwoordelijkheid nemen en mensen toestaan hierheen te verhuizen nadat we hun economieën hebben uitgebuit, gesanctioneerd of op een andere manier hebben belemmerd.

Naar welke muziek heb je de laatste tijd geluisterd?

Arsenio Rodríguez is iemand waar ik tot voor kort nooit echt naar heb geluisterd. Toen ik opgroeide luisterde mijn familie naar Cubaanse muziek, dus ik hoorde hier en daar nummers van hem. Maar ik dacht aan hem als bandleider/arrangeur en realiseerde me tot voor kort niet wat een geweldige gitarist hij is. Hij speelt tres, een kleinere Cubaanse gitaar, en hij heeft zo’n cool gevoel en is soms een beetje spastisch en bijna pre-no-wavey, haha!

Wat zijn je plannen voor de nabije toekomst wat je muziek betreft?

Ik heb een nieuwe soloplaat die dit najaar uitkomt, genaamd The Circular Train. Die komt in oktober uit op het label van Bill Orcutt, Palilalia, en daarrond zullen er wat optredens en tournees plaatsvinden. Violiste gabby fluke-mogul en ik hebben een duoplaat die bijna af is, en die komt denk ik ook ergens in de komende zes maanden uit. En ik heb een plaat met dichter Abiodun Oyewole (Last Poets) die ik probeer af te maken. Het is een geweldige band met Devin Brahja Waldman (sax), Alex Marcelo (toetsen), Luke Stewart (bas) en Ches Smith (drums).